Εξερευνώντας τα όρια,
κάτι σημαντικό βγαίνει

“Η ΑΥΓΗ”
Δημοσίευση: 09 Νοεμβρίου 2017

Μπούσιος Ανδρέας

Ο ζωγράφος Γιώργος Λυμπερόπουλος μιλάει στην “Α”

“Είναι δική μας ευθύνη να αποφασίσουμε, τελικά, τι είδους πολίτες, τι πολιτισμό και τι κοινωνίες θέλουμε να δημιουργήσουμε” τονίζει στην «Αυγή» ο ζωγράφος Γιώργος Λυμπερόπουλος, που παράλληλα είναι και καθηγητής εικαστικών σε δημόσια σχολεία. Γιατί, όπως μας εξηγεί, στα σχολεία θα δημιουργηθεί μια νέα γενιά πολιτών που μέσα από το μάθημα των Καλλιτεχνικών (Εικαστικά, Θέατρο κ.ά.) “όλα τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τον κόσμο της τέχνης, θα ανακαλύψουν τις δυνατότητές τους, θα αναπτύξουν πολύπλευρα την προσωπικότητά τους, θα μάθουν να παραμένουν συγκεντρωμένα στις δημιουργικές εργασίες τους και να εκφράζονται ανακαλύπτοντας νέες πιθανές λύσεις σε κάθε ζήτημα”.

Ο Γιώργος Λυμπερόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και σπούδασε Ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με καθηγητές τον Ηλία Δεκουλάκο και τον Χρόνη Μπότσογλου και Χαρακτική με τον Γιώργο Μήλιο. Έχει εκθέσει τα έργα του σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και διδάσκει ζωγραφική σε παιδιά και ενήλικες.

Μετά από πολλά χρόνια βαθιάς κρίσης, αυτό που τον απασχολεί περισσότερο είναι να συνεχίσει να εξασφαλίζει τις συνθήκες που θα του επιτρέπουν να παραμείνει συγκεντρωμένος στη δουλειά του, στην αναζήτηση της δικής του αλήθειας και στους τρόπους που θα μπορέσει να την εκφράσει. “Ζούμε σε μια δύσκολη συγκυρία, αλλά, ευτυχώς για εμάς, οι προηγούμενες γενιές μάς έχουν εξασφαλίσει ότι τουλάχιστον δεν θα είμαστε αναγκασμένοι να υπηρετούμε με την τέχνη μας την Εκκλησία ή την αυλή κάποιου ευγενή και ο καθένας μας μπορεί να βρει τον δικό του τρόπο, αφού, ούτως ή άλλως, είμαστε πλέον πολύ μακριά -και όχι μόνο χρονικά- από τους καιρούς των μεγάλων κινημάτων ή της στρατευμένης τέχνης” σημειώνει ο Γιώργος Λυμπερόπουλος και μας εξηγεί ότι η τέχνη δεν είναι τίποτα άλλο από την εξερεύνηση των ορίων.

“Αν καταφέρουμε να φτάσουμε τα όρια και τα εξερευνήσουμε, κι ακόμα περισσότερο, αν μπορέσουμε να τα διευρύνουμε με κάποιο τρόπο, τότε ίσως και να έχουμε κάνει κάτι σημαντικό για εμάς και για τους άλλους” τονίζει και επισημαίνει ότι η κρίση έπληξε με έναν ιδιαίτερο τρόπο όλους.

“Ζω και κινούμαι με παρόμοιο τρόπο με την πλειονότητα των ανθρώπων και δεν μου είναι δύσκολο να κατανοήσω ότι, όταν ο διπλανός μου δεν μπορεί να εξασφαλίσει τα απολύτως αναγκαία για την οικογένειά του, δύσκολα θα αγοράσει ένα έργο τέχνης. Σίγουρα η παραίτηση δεν ήταν ποτέ λύση, ούτε μπορείς να μένεις ασυγκίνητος και ανεπηρέαστος απέναντι σε αυτό που συμβαίνει μπροστά στα μάτια σου και να θέτεις ερωτήματα στην τέχνη σου περιμένοντας να σου απαντήσει. Προτιμότερη για μένα πάντα θα είναι κάθε πράξη αλληλεγγύης” μας τονίζει.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Τέχνη και κρίση. Πως βιώνει ένας καλλιτέχνης και ειδικότερα ένας εικαστικός την κρίση. Ανακαλύπτει νέα πράγματα να πει, που ίσως και δεν είχε φανταστεί μέχρι τώρα ή έχει χτυπηθεί κι αυτός τόσο από την κρίση που δεν έχει την δύναμη να προσπαθήσει;

Όταν μια ολόκληρη κοινωνία ανθρώπων πλήττεται από την οικονομική κρίση, ο καλλιτέχνης ως μέλος της δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Βιώνει τις ίδιες αγωνίες και ανασφάλειες με τους γύρω του, προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα τεράστια προβλήματα που δημιουργεί σε όλους αυτή η κατάσταση, ζει και εκφράζεται μέσα σε αυτή. Ιδιαίτερα αν κάποιος συνειδητά έχει αποφασίσει να μη συνδιαλέγεται με κάποια ελίτ που συγκεντρώνει ή διακινεί έργα Τέχνης, τότε τα πράγματα αποκτούν έναν επιπλέον βαθμό δυσκολίας, και σίγουρα θα χρειαστεί να ψάξει κάποια παράλληλη απασχόληση που θα του εξασφαλίσει την επιβίωση. Εξάλλου, κάποιοι θα πρέπει να συντηρήσουμε και το μύθο του φτωχού καλλιτέχνη. Ίσως επειδή βίωνα την κρίση πριν από την εξάπλωση και την κυριαρχία της, δεν αιφνιδιάστηκα, ούτε σοκαρίστηκα ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Ζω και κινούμαι με παρόμοιο τρόπο με την πλειονότητα των ανθρώπων, και δεν μου είναι δύσκολο να κατανοήσω ότι, όταν ο διπλανός μου δεν μπορεί να εξασφαλίσει τα απολύτως αναγκαία για την οικογένειά του, δύσκολα θα αγοράσει ένα έργο Τέχνης. Σίγουρα η παραίτηση δεν ήταν ποτέ λύση, ούτε μπορείς να μένεις ασυγκίνητος και ανεπηρέαστος απέναντι σε αυτό που συμβαίνει μπροστά στα μάτια σου, και να θέτεις ερωτήματα στην Τέχνη σου περιμένοντας να σου απαντήσει. Προτιμότερη για μένα πάντα θα είναι κάθε πράξη αλληλεγγύης.

Ποια είναι τα σχέδιά σου για το επόμενο διάστημα; Τι σχεδιάζεις ή τι θέλεις να δοκιμάσεις τα επόμενα χρόνια;

Υπάρχουν σκέψεις, ιδέες και συζητήσεις για κάποιο χώρο που θα μπορούσε να φιλοξενήσει δουλειά μου, αλλά ακόμα όχι κάτι συγκεκριμένο. Αυτό είναι κάτι που μέχρι σήμερα με κάποιο τρόπο απλώς προκύπτει κάποια στιγμή. Περισσότερο με απασχολεί και με ενδιαφέρει να συνεχίσω να εξασφαλίζω τις συνθήκες αυτές που θα μου επιτρέπουν να παραμείνω συγκεντρωμένος στη δουλειά μου, στην αναζήτηση της δικής μου αλήθειας και στους τρόπους που θα μπορέσω να την εκφράσω. Ζούμε σε μια δύσκολη συγκυρία, αλλά ευτυχώς για εμάς οι προηγούμενες γενιές μάς έχουν εξασφαλίσει ότι τουλάχιστον δεν θα είμαστε αναγκασμένοι να υπηρετούμε με την τέχνη μας την Εκκλησία ή την Αυλή κάποιου ευγενή, και ο καθένας μας μπορεί να βρει τον δικό του τρόπο, αφού, ούτως ή άλλως, είμαστε πλέον πολύ μακριά –και όχι μόνο χρονικά– από τους καιρούς των μεγάλων κινημάτων ή της στρατευμένης Τέχνης. Όπως και στη ζωή μας, οι επιλογές δεν είναι απεριόριστες, και χρειάζεται να κινηθούμε μέσα σε συγκεκριμένο πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί πριν από εμάς και για εμάς. Αν καταφέρουμε να φτάσουμε στα όριά του και το εξερευνήσουμε, κι ακόμα περισσότερο, αν μπορέσουμε να το διευρύνουμε με κάποιο τρόπο, τότε ίσως και να έχουμε κάνει κάτι σημαντικό για εμάς και για τους άλλους. 

Εικαστικά, τέχνες και σχολείο. Που βρισκόμαστε ως χώρα σε αυτό το πεδίο; Τι πρέπει να γίνει και το ρωτάω αυτό γιατί ως καθηγητής εικαστικών σε σχολεία έχεις την εμπειρία να απαντήσεις.

Μέσα σε ένα πλαίσιο γενικών περικοπών που επιβάλλονται στο δημόσιο σχολείο, τα μαθήματα που σχετίζονται με την Τέχνη και οι εκπαιδευτικοί τους υποβαθμίζονται συνεχώς. Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, όπου διδάσκω τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, ακόμα και σήμερα δίνεται η δυνατότητα στους δασκάλους να αποφασίσουν αν θα «διδάξουν» κάποιο από τα μαθήματα αυτά για να συμπληρώσουν το ωράριο τους στο ίδιο σχολείο, και μόνο σε αντίθετη περίπτωση προσλαμβάνεται κάποιος εκπαιδευτικός της αντίστοιχης ειδικότητας με σύμβαση, που στην καλύτερη των περιπτώσεων διαρκεί οχτώ με εννιά μήνες. Έτσι, είμαστε αναγκασμένοι να αλλάζουμε συνεχώς σχολεία, πόλεις ή περιοχές, με αποτέλεσμα κάποιοι μαθητές να διδάσκονται το μάθημα των εικαστικών, της θεατρικής αγωγής ή της μουσικής από τον ειδικευμένο εκπαιδευτικό και άλλοι να απασχολούνται από το δάσκαλο κάποιας τάξης και να μην υπάρχει καμία συνέχεια και συνέπεια στη διδασκαλία. Ιδιαίτερα για το μάθημα των εικαστικών δεν υπάρχουν υποδομές, κατάλληλες αίθουσες, εργαστήρια και υλικά, και ο εκπαιδευτικός καλείται να ολοκληρώσει τις οποίες εργασίες κάνει με τους μαθητές του στα σαράντα λεπτά μιας διδακτικής ώρας και να παραδώσει την αίθουσα της τάξης έτοιμη για το επόμενο μάθημα. Θα έπρεπε λοιπόν απλώς το μάθημα να είναι δίωρο συνεχόμενο, να διδάσκεται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο του σχολικού κτηρίου και αποκλειστικά από τον δάσκαλο των εικαστικών, ο οποίος θα έχει οργανική θέση στο σχολείο και δεν θα μετακινείται συνεχώς. Με αυτό τον τρόπο όλα τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τον κόσμο της Τέχνης, θα ανακαλύψουν τις δυνατότητές τους, θα αναπτύξουν πολύπλευρα την προσωπικότητά τους, θα μάθουν να παραμένουν συγκεντρωμένα στις δημιουργικές εργασίες τους και να εκφράζονται ανακαλύπτοντας νέες πιθανές λύσεις σε κάθε ζήτημα. Είναι πρώτα και κύρια δική μας ευθύνη να αποφασίσουμε, τελικά, τι είδους πολίτες, τι πολιτισμό και τι κοινωνίες θέλουμε να δημιουργήσουμε.